Wikiquote:Gebruiksaanwijzing

Uit Wikiquote

Deze pagina geeft uitleg over hoe Wikiquote werkt. Meedoen is erg gemakkelijk en vooral een kwestie van gewoon beginnen. Fouten maken is namelijk niet erg: die worden even gemakkelijk weer hersteld. Maar hieronder toch wat uitleg.

De basis[bewerken]

Het basisprincipe[bewerken]

Wikiquote werkt met een heel eenvoudig basisprincipe. Klik op bewerk (link bovenaan een Wikiquote-pagina). U komt dan op een pagina met een bewerkingsvenster waarin de inhoud van die pagina staat. De pagina kan ook nog leeg zijn. Typ uw tekst en klik op "Pagina opslaan" als die klaar is! U kunt ook eerst kijken of de pagina wel gaat worden zoals u had bedoeld - klik dan op "Toon bewerking ter controle" onder het tekstvenster. De controletekst verschijnt onder of boven het tekstvak, afhankelijk van uw voorkeursinstellingen als u bent ingelogd (aanbevolen, maar niet verplicht).

In het tekstveldje achter "Samenvatting:" geeft u kort aan wat u gewijzigd hebt (en geen samenvatting van het artikel dat u zojuist geschreven hebt). Bent u de eerste schrijver op een een nieuwe bladzij, dan hoeft u niet persé iets samen te vatten; dat wordt automatisch aangegeven met een 'N' in het overzicht dat u krijgt wanneer u op "Recente wijzigingen" klikt. Maar voel u vrij medegebruikers op die manier toch een mededeling te doen als u dat belangrijk vindt.

Verder kunt u Dit is een kleine wijziging aanvinken, maar die optie geldt alleen wanneer u werkelijk kleine wijzigingen heeft aangebracht, zoals verbetering van een typefout of plaatsing van een komma. Een tekstwijziging, teksttoevoeging of tekstverwijdering wordt meestal niet beschouwd als 'kleine' wijziging.

Door aanvinken van de optie Volg deze pagina voegt u de pagina toe aan uw persoonlijke lijst van in het oog te houden pagina's. Elke nieuwe bewerking van deze pagina's verschijnt dan vet in de lijst van Recente Wijzigingen. Deze handige optie werkt alleen als u bent ingelogd.

Deze pagina bevat verder informatie over het aanmaken van een nieuwe link, een nieuwe paragraaf en een nieuwe regel. Verder leest u over opmaak, stijl, linken, lijsten en labels maken, subpagina's, tabellen, speciale tekens en het wijzigen van een paginatitel. Bent u de eerste voorbeelden voorbij, dan zou u zelf eens kunnen gaan uitproberen hoe je die speciale effecten bereikt! U kunt oefenen in de zandbak.

Nog een paar basistips[bewerken]

Als een onderwerp rood en al of niet onderstreept is, of een vraagteken achter de titel heeft (hangt af van uw voorkeursinstellingen), is dat een uitnodiging om de bladzij te vullen met nieuwe inhoud. Als u met betrekking tot het onderwerp van de rode link quotes of informatie daaromtrent toe te voegen hebt, klik dan op de rode tekst en begin te schrijven op de bewerkingspagina die dan verschijnt.

Aan elke bladzij hangt een overlegpagina. Gebruik die voor overleg met andere gebruikers over de inhoud van de betreffende pagina. Andere opmerkingen kunt u kwijt in de kantine, of op de overlegpagina van andere gebruikers.

Enkele basisregels[bewerken]

  • In het Nederlands graag (er zijn ook anderstalige Wikiquotes, zie hoofdpagina).
  • Voeg geen reclame, propaganda of schuttingtaal toe.
  • Geef voorzover mogelijk de bron van het citaat of de aanhaling erbij aan. Wie sprak het wanneer uit en bij welke gelegenheid, wie schreef het in welk boek, wie zei het in welk interview. Het klakkeloos gebruik van kopieën van andere sites zonder hun toestemming brengt Wikiquote in juridische problemen, dus doe dat a.u.b. niet!
  • Respecteer het werk van andere gebruikers, maar voelt u zich vrij het waar nodig te verbeteren en aan te vullen. Kleine verschrijvingen en spelfouten in de teksten van andere gebruikers corrigeren is toegestaan, ook in de kantine en overlegpagina's, mits u de inhoudelijke boodschap niet wijzigt en de betreffende gebruiker hier geen bezwaar tegen heeft gemaakt. Een eventueel bezwaar hiertegen kan een gebruiker op zijn of haar gebruikerspagina plaatsten. Geef bij rigoreuze wijzigingen van een reeds bestaande tekst wel de reden van uw wijziging aan op de overlegpagina van de bladzijde.

Bewerkingstips[bewerken]

Om te beginnen[bewerken]

  • Aan de linkerkant van elke pagina staat, onder het kopje 'zoeken', een veld waarin je tekst kunt typen om bestaande onderwerpen te vinden.
  • Houd aan de linkerkant van elke pagina ook Recente wijzigingen in de gaten: voor auteurs is dat de echte hoofdbladzijde. Zij overleggen daar en houden elkaars werk in de gaten, om dat aan te vullen en te verbeteren.
  • Vul onder de bewerkingspagina het veld Samenvatting in om (bondig) uit te leggen wat u veranderd hebt.
  • Gebruik eerst de knop 'Toon bewerking ter controle' voordat u de bladzijde definitief opslaat. Dat verhindert dat de bewerking talloze malen op de recente-wijzigingenpagina wordt vermeld.
  • Gebruik dubbele haken om de titel een [[nieuwe bladzijde]] te maken. Achter een onbeschreven bladzij ontstaat een blauw vraagteken (of de titel licht rood op). Als de bladzijde al wel bestaat heeft hij de kleur die u in uw instellingen heeft aangegeven; standaard is dat blauw.

Links toevoegen[bewerken]

Interne links[bewerken]

Artikelen in Wikiquote en Wikipedia vallen op door de hoeveelheid interne links. Alle tekstgedeelten die bij het bewerken zijn voorzien van [[vierkante haken]] worden links naar andere bladzijden in Wikiquote.

Externe links[bewerken]

Een externe link wordt aangegeven met de volledige url (het webadres) en tussen enkele haken gezet, met spatie en titelnaam er nog achter. Voorbeeld: [http://www.website.nl/Archimedes Archimedes] (let op de spatie) zou een link kunnen zijn naar een bestaand artikel ergens op het web over Archimedes.

Het is echter niet de bedoeling dat Wikiquote een grote verzameling externe links wordt, dus gebruik dit alleen als u denkt dat de informatie op zo'n site echt iets toevoegt aan het begrijpen van het citaat. Geef alleen links naar betrouwbare sites, geen eendagsvliegen.

U kunt ook de naam van degene die geciteerd wordt linken naar een gelijknamig artikel in de Wikipedia. Zo kunnen mensen meer over deze persoon te weten komen. Voorbeeld: wanneer Archimedes' naam linkt als [[w:Archimedes|Archimedes]] ziet het eruit als Archimedes. Het is echter niet de bedoeling alle mogelijke woorden in of rond het citaat naar Wikipedia te linken. Doe dat alleen wanneer het belangrijk is de context van het citaat te verduidelijken.

  • TIP 1: Plaats een link naar een nieuw(e) onderwerp/persoon/taal/film/enz. op de meest logische bladzij in de hiërarchie. Kunt u uw nieuwe bladzijtitel nog nergens kwijt, parkeer het dan eventueel tijdelijk op uw eigen gebruikerspagina. U kunt dan eventueel overleg plegen met andere gebruikers over een goede plaatsing.
  • TIP 2: Wees spaarzaam met het linken naar andere verzamelingen citaten op het internet. Wikiquote wil geen startpagina zijn; liever hebben we alle quotes van betekenis op den duur zelf 'in huis'.

Een nieuwe alinea beginnen[bewerken]

Een nieuwe alinea begin je door tweemaal op de Enter- of Return-toets te drukken. Druk je slechts eenmaal, zoals hier, dan heb je geen nieuwe alinea (zoals je ziet, of juister gezegd zoals je niet ziet :-), want je kan niet zien wat er niet is). (Behalve als je op de bewerkingspagina kijkt.)

Nieuwe regel / alinea[bewerken]

Een nieuwe alinea begin je door een regel leeg te laten.

Code:
Dit is
<br />de juiste manier
<br />om een regel af te breken en
<br />met een nieuwe regel verder te gaan.

Resultaat:
Dit is
de juiste manier
om een regel af te breken en
met een nieuwe regel verder te gaan.

In een gewone tekst is een nieuwe alinea echter de voorkeur.

Code inspringen:
:Deze tekst is ingesprongen.
::Deze tekst is nog meer ingesprongen.
:::Wie weet hoe ver we zo kunnen inspringen?

Resultaat:

Deze tekst is ingesprongen.
Deze tekst is nog meer ingesprongen.
Wie weet hoe ver we zo kunnen inspringen?
Deze regel is ingesprongen met behulp van één spatie, maar omdat er normaal nooit een spatie gebruikt wordt aan het begin van een regel, zal die hier verschijnen als een spatie in een lettertype met vaste breedte, zoals "Courier".
Met andere woorden, als je een paragraaf begint met één of meer spaties, dan zal de tekst zowel ingesprongen, als in een lettertype met vaste breedte zijn. Dit is vooral nuttig bij teksten en lijsten die door tabulatie uitgelijnd moeten zijn.
Merk ook op dat ingesprongen tekst met spaties doorloopt aan de rechterkant van het scherm en begin dus geen nieuwe regel als uw tekst breder is dan uw scherm.

Stijl[bewerken]

Code cursief: ''Deze regel is cursief'' (dubbel gebruik van het enkele aanhalingsteken)
Resultaat: Deze regel is cursief

Code vet: '''Deze regel is vet''' (Drievoudig gebruik van enkele aanhalingstekens!)
Resultaat: Deze regel is vet.

Opmerking Je kunt ook de standaard HTML-codes <i>, <b>, <em>, <cite> of <strong> gebruiken. Het gebruik van de Wiki-syntaxis verdient echter de voorkeur.

Lijsten[bewerken]

Code genummerde lijst:
#Onderwerp één
#Onderwerp twee
##Subonderwerp één
##Subonderwerp twee
#Onderwerp drie, enz.

#Onderwerp regel overgeslagen, begint met weer met één

Resultaat:

  1. Onderwerp één
  2. Onderwerp twee
    1. Subonderwerp één
    2. Subonderwerp twee
  3. Onderwerp drie, enz.
  1. Onderwerp regel overgeslagen, begint met weer met één

Code:
:#Genummerd kan het ook
Resultaat:

  1. Genummerd kan het ook (gebruik :(dubbele punt) # (hekje). De regel springt ook nog in)

Code met vette stippen:
*Een onderwerp (een sterretje voor de tekst)
* Nog een onderwerp (een sterretje en een spatie)
**Je kunt a.h.w. stippen binnen de stippen zetten (twee sterretjes)
*** Drie sterretjes. Nou ja, zo kun je wel doorgaan!

Resultaat:

  • Een onderwerp (een sterretje voor de tekst)
  • Nog een onderwerp (een sterretje en een spatie)
    • Je kunt a.h.w. stippen binnen de stippen zetten (twee sterretjes)
      • Drie sterretjes. Nou ja, zo kun je wel doorgaan!

* Eerste punt
*# Subpunt 1
*# Subpunt 2
*#* Subsubpunt 2a
::: volgende alinea in subsubpunt 2a

Resultaat:

  • Eerste punt
    1. Subpunt 1
    2. Subpunt 2
      • Subsubpunt 2a
volgende alinea in subsubpunt 2a

Tenslotte kun je ook definitielijsten aanleggen (vergeet niet de spaties aan weerszijden van de dubbele punt)

;Encyclopedie : Handig naslagwerk
;Open Source : Een projectmatige manier van werken waarbij iedereen veranderingen aan mag brengen in het project
;Wikipedia : Een open source encyclopedie

Resultaat:

Encyclopedie
Handig naslagwerk
Open Source
Een projectmatige manier van werken waarbij iedereen veranderingen aan mag brengen in het project
Wikipedia
Een open source encyclopedie

Horizontale strepen[bewerken]

Je kunt een horizontale streep trekken door vier of meer scheidingsstreepjes horizontaal achter elkaar te typen: ---- en dan krijg je dus een streep:


Wiki en HTML[bewerken]

Je kunt ook (de meeste) HTML-codes gebruiken. Maar als er ook een mogelijkheid in Wiki is, hebben we dat liever.

Als je wilt dat Wiki-syntaxis of HTML-opdrachten niet geïnterpreteerd worden, gebruik je <nowiki>. Bekijk de bewerkingspagina van deze pagina voor voorbeelden.

Tabellen[bewerken]

Voor het maken van tabellen, zie Gebruik van tabellen.

Speciale tekens[bewerken]

Wellicht moet je dikwijls gebruik maken van speciale tekens, zoals deze: ü À α
Je kunt superscripts en subscripts toepassen en je kunt het lettertype beheren grootte en kleur!

  • f(x) = a0 + a1x1 + a2x22 + a3x33
  • f(x) = a0 + a1x1 + a2x22 + a3x33
  • f(x) = a0 + a1x1 + a2x22 + a3x33

Doorverwijzen[bewerken]

Als je de bezoeker van een bepaalde pagina wilt doorverwijzen naar een andere pagina (naar een pagina met een betere titel, bijvoorbeeld), dan typ je daarvoor het commando #REDIRECT [[nieuwe paginatitel]] op de bovenste regel van het bewerkingsveld. Zie bijvoorbeeld Wikipediapagina [computers] (je kunt daar onderaan op 'deze pagina bewerken' klikken en kijk hoe het gedaan is). Ben je op de pagina met de nieuwe titel ('computer'), en wil je de geschiedenis van de oude pagina bekijken, klik dan op de link "(verplaatst vanaf 'computers')", bovenaan.

In de Wikiquote:Zandbak kun je al deze dingen oefenen! Maar je kunt natuurlijk ook meteen aan de slag gaan! Voel je vrij en ga je gang.

Inhoudsopgave[bewerken]

Zoals bovenaan op deze pagina te zien is, verschijnt automatisch een inhoudsopgave indien het artikel meer dan 3 koppen bevat, tenzij iemand dat heeft uitgezet in zijn of haar "Voorkeuren". De inhoudsopgave kan worden uitgezet door bovenin het artikel __NOTOC__ neer te zetten.

Tevens kunnen dan de verschillende secties van een artikel apart bewerkt worden, door een linkje met "bewerken" aan de rechterzijde van de pagina. Dit kan worden uitgezet door het commando __NOEDITSECTION__.

Plaatsing van media[bewerken]

Plaatjes, foto's en illustraties[bewerken]

Plaatjes, foto's en geluidsfragmenten kunnen geüpload worden naar Wikiquote.

Hebt u ergens op het web een toepasselijke, rechtenvrije illustratie gevonden, of hebt u zelf een geschikte (rechtenvrije) illustratie tot uw beschikking, aarzel dan niet deze bij een persoon of onderwerp te plaatsen.

  1. download de illustratie naar een bestand op uw eigen computer;
  2. klik op Upload in de kolom onder het Wikipedia-logo;
  3. ga naar het veldje onderaan de tekst;
  4. klik 'browse' of 'blader' en kies uit het menu het bestand (bijv. plaatje.jpg) dat u van uw eigen computer wilt uploaden;
  5. geef een duidelijke omschrijving met daarin de auteursrechtelijke status van het plaatje en of het evt. valt onder een van de toegelaten licenties zoals GFDL)
  6. bevestig dat het bestand rechtenvrij is (hokje aanvinken);
  7. klik upload.
  8. Is het oploaden gelukt, dan staat de illustratie op de wiki-server (te controleren in de lijst van afbeeldingen, helemaal bovenaan).
  9. Ga naar uw artikel en voeg als volgt uw foto in (met kader):
      [[Afbeelding:plaatje.jpg|thumb|korte beschrijving]]
    of (zonder kader)
      [[Afbeelding:plaatje.jpg|right|korte beschrijving]]
    Hebt u de foto liever tussen de tekst, voeg dan zo uw foto toe:
      [[Afbeelding:plaatje.jpg]].
  10. Klaar.

Foto's en multimedia[bewerken]

Als u een foto, geluidsfragment of dergelijke geüpload heeft (dat kan via de link aan de linkerkant van deze pagina), dan kunt u die op een pagina opnemen met: [[afbeelding:uw_foto.jpg]] of [[afbeelding:uw_logo.png|alt text]] of [[media:uw_geluid.ogg]]voor audio. Als u het niet wilt tonen, maar alleen een link wilt maken, moet het ook zo: [[media:uw_foto.png]]. Als je naar de beschrijvingspagina wilt linken, gebruikt u: [[:afbeelding:uw_foto.png]]s

Als u een foto in hoge resolutie heeft, kunt u die zo uploaden en die dan als een kleine afbeelding laten weergeven.

Gebruik de notatie; [[Afbeelding:uw_foto.jpg|thumb|200px|De tekst van het onderschrift]]

De waarde "200px" kunt u aanpassen.

Geluid[bewerken]

Aanklikbare geluidsfragmenten opnemen in de tekst gaat met:

[[media:OGG-vorbis_geluidsfragment.ogg|linknaam]] of
[[media:MIDI-bestand.mid|linknaam]]

Fraaie en consistente opmaak[bewerken]

Door het gebruik van sjablonen is het mogelijk u Wikiquote lemma een fraai, maar vooral ook consistent uiterlijk te geven. Een bijkomend voordeel van het gebruik van sjablonen is dat als er ooit besloten wordt een bepaald type inhoud anders weer tegen geven, slechts een wijziging van het betreffende sjabloon genoeg is om alle pagina's dienovereenkomstig aan te passen.

Voor een compleet stramien voor een nieuwe pagina over een persoon, klik hier en kopieer dan de complete inhoud naar een nieuwe pagina.

Voor een compleet stramien voor een nieuwe pagina over een thema, klik hier en kopieer dan de complete inhoud naar een nieuwe pagina.

De inleiding[bewerken]

Algemeen: Houd de inleiding kort en zakelijk.

Er zijn hiervoor twee soorten sjablonen:

  1. {{auteur}} — voor lemma's over personen
  2. {{thema}} — voor lemma's over thema's of andere zaken

Personen[bewerken]

{{Auteur
|naam         = Piet Snot
|wikipedia    = Piet Snot
|periode      = 1968 — 1998
|beschrijving = was een denkbeeldige persoon die zich overal mee bemoeide
}}
Levert op
Piet Snot (1968 — 1998) was een denkbeeldige persoon die zich overal mee bemoeide.

Als er geen overeenkomstig Wikipedia lemma is, laat dat veld dan leeg. Als er wel een Wikipedia lemma is, maar het heeft een andere naam, kan die andere naam daar worden ingevuld.

Thema's[bewerken]

{{Thema
|naam         = Sjabloon
|wikipedia    = sjabloon
|beschrijving = is een wijze om Wiki lemma's een consistent uiterlijk te geven
}}
Levert op
Sjabloon is een wijze om Wiki lemma's een consistent uiterlijk te geven:

Citaten[bewerken]

Gebruik voor een enkel, Nederlandstalig citaat:

{{Citaat|
| tekst      = Voor een pot snot gaat de zon op.
| bron       = {{aut|Piet Snot}}, ''Van zonneschijn en andere natuurverschijnselen'', Amsterdam: Querido, oktober 1988.
| aangehaald = {{aut|Jan Jansen}}, ''Op- en ondergangen'', De Krant, 25 januari 2012, p. 25
| opmerking  = Hierbij beschrijft Snot de beweegredenen van de zon om 's ochtends maar weer te verschijnen.
| opmerking2 = Dit citaat is later ook gebruikt de televisie-serie ''Over de zon en andere sterren''.
}}
Levert op
  • „Voor een pot snot gaat de zon op.”
  • Bron: Piet Snot, Van zonneschijn en andere natuurverschijnselen, Amsterdam: Querido, oktober 1988.
  • Aanhaling(en): Jan Jansen, Op- en ondergangen, De Krant, 25 januari 2012, p. 25
  • Hierbij beschrijft Snot de beweegredenen van de zon om 's ochtends maar weer te verschijnen.
  • Dit citaat is later ook gebruikt in de televisie-serie Over de zon en andere sterren.

Een of beide opmerking-velden kunnen leeg blijven; die regels verschijnen dan niet. We plaatsen op Wikiquote in principe geen bronloze citaten. Als het bron-veld leeg blijft, verschijnt er op die regel "onbekend". Dit zal dan binnen korte tijd alsnog moeten worden aangevuld.

Gebruik voor een enkel, van oorsprong anderstalig citaat:

{{Vertaald citaat
| tekst     = He grabbed the bull by the horns, not the horns by the bull.
| taal      = Engels
| vertaling = Hij vatte de stier bij de horens en niet de horens bij de stier.
| bron      = {{aut|John G. Bull}}, [http://www.archive.org/miscal ''Musical Instruments and Animals''], New York Times, 8 oktober 1949
| aangehaald= {{aut|Jan Boerema}}, ''Een nieuw tijdperk voor stierevechters'', Het Dagblad, 15 december 1995.
| opmerking = Het antwoord op de vraag wat hij denkt dat een stierenvechter zou doen zonder rode lap.
}}
Levert op
  • „Hij vatte de stier bij de horens en niet de horens bij de stier.”
  • Origineel in het Engels:
    “He grabbed the bull by the horns, not the horns by the bull.”
  • Bron: John G. Bull, Musical Instruments and Animals, New York Times, 8 oktober 1949
  • Aanhaling(en): Jan Boerema, Een nieuw tijdperk voor stierevechters, Het Dagblad, 15 december 1995.
  • Het antwoord op de vraag wat hij denkt dat een stierenvechter zou doen zonder rode lap.

Als de oorspronkelijke tekst (nog) niet bekend is, gebruik dan toch dit sjabloon, maar laat het tekst-veld leeg. Het blijft dan duidelijk., dat dit nog aanvulling behoeft.

Gebruik voor meedere, van oorsprong Nederlandstalige citaten uit één bron:

{{Citaten|
| titel      = Zonneschijn
| bron       = {{aut|Piet Snot}}, ''Van zonneschijn en andere natuurverschijnselen'', Amsterdam: Querido, oktober 1988.
| opmerking0 = Een boek dat de relatie tussen natuurverschijnselen en achternamen op een komische manier belicht.
| tekst1     = Voor een pot snot gaat de zon op.
| opmerking1 = Hierbij beschrijft Snot de beweegredenen van de zon om 's ochtends maar weer te verschijnen.
| tekst2     = Avondrood heeft jam in de neus.
| opmerking2 = 
| tekst3     = Tegen een hagelstorm is geen enkele neus opgewassen.
| opmerking3 = 
| tekst4     = Van de regen in de drupneus raken.
| opmerking4 = 
| tekst5     =
| opmerking5 = 
}} 

(kan aangevuld worden t/m tekst10 en opmerking10)

Levert op
Van zonneschijn en andere natuurverschijnselen
  • Een boek dat de relatie tussen natuurverschijnselen en achternamen op een komische manier belicht.
  • „Voor een pot snot gaat de zon op.”
  • Aanhaling(en): onbekend
  • Hierbij beschrijft Snot de beweegredenen van de zon om 's ochtends maar weer te verschijnen.
  • „Avondrood heeft jam in de neus.”
  • Aanhaling(en): onbekend
  • „Tegen een hagelstorm is geen enkele neus opgewassen.”
  • „Van de regen in de drupneus raken.”
  • Bron: Piet Snot, Van zonneschijn en andere natuurverschijnselen, Amsterdam: Querido, oktober 1988.

Let op, dat hierbij een derde-niveau tussenhoofdje wordt aangemaakt.

Diversen[bewerken]

Ondertekening of handtekening[bewerken]

Als je onderaan een tekst drie tildes (~~~) plaatst, wordt dit automatisch vervangen door je gebruikersnaam, met een link naar je Gebruikerspagina. Gebruik je vier tildes (~~~~), dan worden ook datum plus tijd toegevoegd.
In de praktijk komen ondertekeningen alleen voor op overlegpagina's. De artikelen zelf worden niet ondertekend: die worden immers door een groot aantal gebruikers gezamenlijk geschreven. Uit de "geschiedenis" is op te maken wie daar op welk moment aan heeft bijgedragen.

Zoeken[bewerken]

Voor meer informatie over zoeken op Wikipedia: zie Wikiquote:Zoeken. Als de server overbelast is, is de interne zoekfunctie soms tijdelijk niet beschikbaar.