Marquis de Condorcet

Vikisöz, özgür söz dizini
Marquis de Condorcet
Fransız filozof ve matematikçi.
Doğum tarihi 17 Eylül 1743
Doğum yeri Ribemont, Aisne, Fransa
Ölüm tarihi 28 Mart 1794
Ölüm yeri Bourg-la-Reine, Fransa
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi

Marie Jean Antoine Nicolas de Caritat, Marquis de Condorcet, (17 Eylül 1743 – 28 Mart 1794), Nicolas de Condorcet olarak da bilinen Fransız filozof ve matematikçi.

Sözleri[değiştir]

  • Özgür anayasa altında cahil insanlar hala köleler.  
  • Filozofların aydınlatmadığı toplumu, şarlatanlar aldatır.
  • Bir başkasınınkiyle karşılaştırmadan kendi hayatın tadını çıkar.
  • Ölüm cezası, adaletsizliği kesinlikle telafisi olmayan tek şeydir.  
  • Dediler ki, ya zulmü ya mazlumluğu beğen, Cinayet sizde kalsın.
  • Gerçek, kendisine sahip olduğunu iddia edenlere değil, onu arayanlara aittir.
  • Ya insan ırkının hiçbir üyesinin gerçek hakkı yoktur, ya da aynı haklara sahiptir.  
  • Başkalarını aldatmayı çıkarlı bulan insanlar, hakikati aramadan pek çabuk bıkmış olsalar gerekir.
  • Doğa yasalarının cehaletine dayanmayan herhangi bir dini sistem ya da doğaüstü savurganlık yoktur.  
  • Kıskançlık, kinleri ateşler, cinayetleri körüklerse de kadınların köleliğine, alçaltılmasına kadar gitmezdi.
  • Aklı ve gerçekleri kullanan bir insan mükemmele erişecektir. Doğa insanın akıl gücüne bir sınırlama getirmemiştir.
  • Diğerlerinden yardım görmek zorunda kalmadan ilkeleri, ayrıntıları içinde kendi kendine yetinilen tek bir bilim yoktur.  
  • İnsanlar, çocukluklarının, uluslarının ve yaşlarının hatalarını, onları çürütmek için gerekli olan gerçekleri kabul ettikten sonra hala devam ettirirler.
  • Yıldızları gözlemekten doğan fayda, uyanık geçen uzun gecelerde bunlara harcanan emek, çobanların faydalandıkları boş zaman, astronomiye bir takım ilerlemeler getirmiştir.  
  • Pek aydın milletler, kanlarını, zenginliklerini istedikleri gibi harcama hakkını yeniden elde ederek, yavaş yavaş harbe pek uğursuz bir felaket, en büyük bir cinayet gözüyle bakmayı öğreneceklerdir.
  • Bütün eski kanaatlerin gözden geçirildiği ve bütün yanlışlara saldırıldığı; bütün eski adetlerin tartışmaya konu edildiği ve bütün ruhların özgürlüğe doğru beklenmedik şekilde kanat çırptığı bir çağ.
  • Eğitim eşitlikçi olsa da doğal olarak en iyi organize olmuşların üstünlüğünü arttırmaya yakındır. Ancak hakların eşitliği ilkesi bu üstünlüğe gerçek bir bağımlılığın oluşmasına karşı koruyucu olacaktır ve eğer her birey kendi görüşünü ortaya koymakta yeterince eğitimli kılınırsa ve bir diğerinin yargısına körü körüne yönelmezse sahip oldukları haklar yasa tarafından teminat altına alınmış olacaktır.[1]

Kaynakça[değiştir]

  1. Condorcet, Premier mémoire sur l'instruction publique, op. cit., s. 37
Marquis de Condorcet ile ilgili daha fazla bilgiye Vikipedi'den ulaşabilirsiniz.