Hendrik Werkman

Hendrik Werkman (29 April 1882 - 10 April 1945) was an experimental Dutch typographer and printer, partly as commercial profession, partly as a free artist. He set up a clandestine printing-house during the Nazi occupation of the Netherlands (1940–45) and was shot by the Gestapo in the last days of the German occupation.

Quotes of Hendrik Werkman

chronologically arranged, after date of the quotes of Hendrik Werkman

Werkman, 1942: cover-design of publication 'Paul Robeson zingt' by H. Marsman; source: Geheugen van Nederland

Werkman, 1942-43: 'Chassidic Legends' (source, KB: National Library, The Hague): Suite II, print 4: 'De Wagen in het Bos / The Carriage in the Forest', with template, print-roller and stamp on paper; - accompanying text by Henkels / Martin Buber: *'After three days the horses got going again, they trotted from the wilderness to an adjacent forest and pulled the car into the dense bushes'*

Werkman, 1942-43: 'Chassidic Legends' (source, KB: National Library, The Hague): Suite II, print 9: 'De Taal der Vogelen / Language of the Birds', with template, print-roller and stamp on paper; - accompanying text by Henkels / Martin Buber: 'Then it occurred to him that all kinds of birds gave the best of their morning songs. It was strange but soon he started to distinguished some words and phrases. The whole thing became one big conversation..'

1920's

There the telephone is ringing again - the engine, the machines [of the printing company] that call you with their sounds - those people who honor and tease [you] with their orders and admonitions - the chiefs who ask - the bills that have to be paid - the interest that force you to work.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Daar heb je weer de telefoon, de motor de machines [ van de drukkerij] die met hun geluiden je roepen, die mensen die met hun orders en standjes vereeren en plagen, de chefs die vragen, de wissels die betaald moeten worden, de rente die je noodzaakt tot werken.
  - Quote of Hendrik Werkman, c. 1920's; as cited by Martin Werkman, in Pakketten voor Dames, quoted by Doeke Sijens in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 35

GRONINGEN, BERLIN, MOSCOW, PARIS 1923
Start of the violet season
Reader
As we are convinced that it is not too LATE, we will speak.
Time is running, honestly.. ..it has become necessary now to do something, before it is too late
There must be witnessing and speaking..
..Art is everywhere. She is thrown us people on our jackets by the birds. In every infant with weak intestines, the latent seed is laid for an artist..
Our first publication will soon be published. We urgently invite you to become a fellow reader [of the upcoming art-magazine 'The Next Call'].. .. We count on your DEEDS in the white season with the black shadows..
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):
  GRONINGEN, BERLIJN, MOSKAU, PARIJS 1923
  Aanvang van het violette jaargetijde
  Lezer..
  ..Aangezien wij dus overtuigd zijn dat het nog niet TE LAAT is, zullen wij spreken.
  Het wordt tijd, waarachtig.. ..meer dan tijd dat er iets gedaan wordt.
  Er MOET getuigd en gesproken worden.
  ….Kunst is overal. Zij wordt den mensch als het ware door de vogels op de jas geworpen. In elke zuigeling met zwakke ingewanden wordt de latente kiem gelegd voor een kunstenaar..
  Ons eerste geschrift verschijnt binnenkort. Wij nodigen u dringend uit medelezer te worden.. [van het komende kunsttijdschrift ‘The Next Call'].. ..Wij rekenen op uwe DADEN in het witte jaargetijde met de zwarte schaduwen..
  - Quote from Werkman's Manifesto: ' Aanvang van het violette jaargetijde / Start of the violet season' - also known as 'Roze Pamflet / Pink Pamphlet', Sept. 1923; in the collection of Stedelijk Museum, Amsterdam (transl: Fons Heijnsbroek)

I have applied for a pass and I am going to travel through Western Europe for 5 days. [I] start in Cologne and will probably end in Paris. Who cares. In Cologne there is a large exhibition of German painters [especially Die Brücke-artists]. Jan W. [= Jan Wiegers, who knew Kirchner very well since 1920] has been there and animated so much that I'm going there for a while.. ..it seems that Jan wants to come with me. He was so enthusiastic that I suspect to be able to note him as my traveling companion.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Ik heb een pas aangevraagd en ga West-Europa in 5 dagen afreizen. Begin in Keulen en eindig vermoedelijk in Parijs. Wie doet je wat. In Keulen is een groote tentoonstelling van Duitse schilders [met name van Die Brücke]. Jan W. [= nl:Jan Wiegers] is er geweest en animeerde zoodanig dat ik er even heen ga.. ..'t schijnt dat Jan met me mee wil. Hij was zo enthousiast dat ik vermoed hem als reisgezel te kunnen noteren.
  - Quote van Werkman, in his letter to Cor Spruit, 14 August, 1929; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 110
  - After this trip Werkman made a series of prints from the Paris' metro: 'D-67' and 'D-69'

1930's

the art-critic has provided the products of my lab with a (new) label: 'abracadabra'.. ..[but] one can not speak about abracadabra-ism, and that is its advantage on all –isms: it doesn't know time and limits and especially not the 'periods of time' [but] only seasons.. ..all -isms are dead, blown away, sprayed in the air, gone (here imagery does not fit, imagery is always wrong) - only for the 'abracadabra' is the future wall, the coming wall in the next house - how much the 'peinture' of other fabrics is curving and folding itself, polished or blown-up, it's all for nothing.. .We are not addressing those offspring but only the artists in this world..
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): de critiek heeft de producten van mijn laboratorium voorzien van een (nieuw) etiket: abracadabra.. ..van abacadabraïsme kan men niet spreken en dat is haar voorsprong op alle ismen: het kent geen tijd en geen grenzen en vooral geen 'perioden' [maar] slechts jaargetijden.. ..alle ismen zijn dood, verwaaid, verstoven, weg (hier past beeldspraak niet, beeldspraak is altijd valsch) slechts voor het abracadabra is de toekomstige wand, de komende wand in het komende huis hoe ook de peintuur van ander maaksel zich kromt en plooit, poets of opblaast, het is al om niet.. ..wij richten ons immers niet tot deze nakomers maar uitsluitend tot de artisten op deze globe..
  - Quote of Werkman from his 'Proclamatie / Procamation 2. Nov. 1932, published at nr. 13, at the left border of the river Aa'; print on paper; (transl. Fons Heijnsbroek) - from the collection of Gemeentemuseum The Hague
  - Werkman is referring to an article by nl:Johan Dijkstra in the 'Provinciale Groninger Courant' who called Werkman's art-works 'abacadraba', but meant in a rather positive sense, because Dijkstra missed it at the exhibition of De Ploeg, Autumn 1932

hobade he - hobade há, habone de - habone da, tomate pe - tomate pa, coquille ki - coquille ku, trankielje ti - trankielje tu, bombade bè - bombade ba, salate te - salate ta, horbide de - horbide da, sperate ke - sperate ká, hosade de - hosade da, ad fundum hà – ad fundum ho, ho ho ho ho – ha ha ha ha, (dacapo po)
- Morning hymn of homage (Dutch: huldigingsochtendhymne; a soundpoem written by Werkman and printed in 1936; the Stedelijk Museum Collection, Amsterdam

1940's

The subject reports itself, it is never looked for. Afterwards a small drawing will follow for the color-planes which are determined immediately. These colors will be printed by large logs and updated and enlivened with the hand-roller. For pressing I use an old hand-press with lever (from c. 1800).. .Sometimes it is necessary to press heavily, other times only very light. Sometimes one half of the block is rolled in [with ink] bold, the other half only skimpy. By first printing sometimes the first layer of paint on a piece of paper, a gentle tint appears which is then printed on the original. Another time I print the first print of the paper back on the original.. .As soon as the color-planes have been applied, the first state is reached, so to say..
..Of course all kinds of side-steps can be made, while working. In case of enlivening the picture - both in terms of color or decoration - the main goal I always keep in mind.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Het onderwerp meldt zichzelf en wordt nooit gezocht, daarna volgt een kleine tekening voor de kleurvlakken die meteen vaststaan. Deze kleuren worden met groote houtblokken gedrukt en met de handrol bijgewerkt en verlevendigt. Als pers gebruik ik een oude handpers met hefboom (c. 1800).. .Soms is het noodig zwaar te drukken, soms heel licht; soms wordt de ene helft van het blok vet ingerold [met inkt], de andere helft schraal, ook wordt door eerst op een stuk papier de eerste laag verf af te drukken een lichte tint gekregen die dan op het origineel afgedrukt wordt, een andere keer druk ik de eerste druk van het papier weer op het origineel af.. Zijn de kleurvlakken aangebracht, dan is als het ware de eerste staat bereikt..
  .Het spreekt vanzelf dat onder het werk verschillende zijsprongetjes gemaakt kunnen worden. Ter verlevendiging, zowel wat kleur als wat versiering aangaat: het hoofddoel staat steeds voor oogen.
  - Quote from Werkman's letter (6.) to August Henkels, 24 Jan. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 134

As paint I use lightfast printing ink, usually pure, but also mixed. Mixing is not difficult at all, it but can happen in very different ways. Secret means are not applied, but I can not work on them, except in solitude (at sunshine). No one works in this way. I believe that no one else can obtain the same color effects, except after a lot of practice and experience. Sometimes one print goes up to 50 times under the printing-press. [I make] Never more than one piece per day.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):Als verf gebruik ik lichtechte drukinkt, meestal puur, ook wel gemengd. Het mengen is wel geen kunst maar kan zeer verschillend gebeuren. Geheime middelen worden niet toegepast, maar ik kan er niet aan werken, dan alleen in eenzaamheid (bij zonneschijn). Door niemand wordt op deze wijze gewerkt., ik geloof dat ook niemand anders dezelfde kleureffecten zou kunnen krijgen dan na veel oefening en ervaring. Soms gaat één druk tot 50 maal onder de pers. Nooit meer dan één ex. Per dag.
  - Quote from Werkman's letter (6.) to August Henkels, 24 Jan. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 134

Moreover the book 'The Legend of Baal Shem', by Martin Buber gives beautiful images. I have read some chapters from it and the 'Werewolf' among others, has been written very beautifully.
- Het boek [De Legende van Baalschem, van Martin Buber] geeft overigens prachtige beelden. Ik heb er eenige hoofdstukken uit gelezen en de Werwolf o.a. is zeldzaam mooi geschreven.
  - In a letter [nr. 7] to August Henkels, 17 February 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 194
  - August Henkel borrowed Werkman the book early 1941; soon the idea arose by both to make a publication of it, with images and short texts

I have composed here so many prints from the immediate surroundings around me - starting with the chimneys and the pigeons and the passing ships, the staircase, the labyrinth of corridors and doors, the crazy combinations of beams and wooden walls..
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Ik heb hier zoveel drukken gecomponeerd uit de onmiddellijke omgeving om mij heen, beginnende met de schoorstenen en de duiven en de voorbijvarende schepen, het trappenhuis, het doolhof van gangen en deuren, de gekke combinaties van balken en beschotten..
  - In a letter to August Henkels, 29 April 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 105

one print gets born from the other one, and that is exactly the right thing of it - it keeps the mind ready.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): ..de ene druk wordt uit de andere geboren en dat is juist het mooie, dat houdt de geest vaardig.
  - In a letter to August Henkels, 23 June 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 105

I will keep for you the small drawings that I usually make beforehand. They don't have any artistic value. I just make them to have some grip for the composition of the print..
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): De kleine teekeningen die ik vooraf meestal maak, zal ik voor je reserveren. Artistieke waarde hebben ze niet, ik maak ze alleen om eenig houvast te hebben voor de opbouw van de druk..
  - In a letter (nr. 356) to August Henkels, 11 July 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 177
  - In February 1941 it was his friend and leader of the nl:De Blauwe Schuit (uitgeverij) August Henkels who borrowed Werkman the book of Martin Buber: 'Legends of the Baal Shem'. Werkman promised his friend the preliminary drawings he would make for creating the series of 20 prints of the 'Chassidic Legends'

This afternoon I just finished a print which I started Monday. We got a revolving door here in the post office [in the city Groningen] and that's such a nice thing to use.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Vanmiddag heb ik nog een druksel afgemaakt dat ik Maandag al begonnen was. We hebben hier in 't postkantoor een draaideur gekregen en dat is zoo'n mooi ding om te gebruiken.
  - Quote of Werkman in his letter to August Henkels, 15 Oct. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 178

For me, life would be worthless if there was not modern art and if I did not had the opportunity to express myself in it anyhow, now that I have gradually found the way I can express myself.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Voor mij zou het leven waardeloos zijn als er niet de moderne kunst was en als ik niet de mogelijkheid had om me daarin te uiten op welke manier dan ook, nu ik de wijze waarop ik mij kan uiten langzamerhand heb gevonden.
  - Quote of Werkman in his letter to August Henkels, June 1942, as cited by Doeke Sijens in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 64

..not the familiar paradise, but the unknown - somewhere in a continent that hasn’t been discovered yet by anyone from the civilized countries - I have escaped [in his prints!] because it is almost unbearable to be in our world.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): ..niet het bekende paradijs, maar het onbekende, ergens in een werelddeel dat nog door geen mensch uit de cultuurstaten is ontdekt – daarheen ben ik gevlucht [in zijn prenten!] omdat het in onze wereld haast niet meer uit te houden is.
  - in his letter (nr. 143) to Julia Henkels, 15 July 1942; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 120
  - Werkman is referring to his series prints 'Vrouweneiland / Women-island', D-288 - D-311, he made in 1942]

I never have to search for subjects, they come to offer themselves - the right form is not always there immediately and that is why it is good to draw those small sketches beforehand. Otherwise it will become too wild, the work demands great calmness and if I am bound to time - for example when Greet [his wife] thinks that I should come home earlier - [then] it starts thundering, because peace has disappeared.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Onderwerpen behoef ik nooit te zoeken die komen zichzelf aanbieden, de goede vorm niet altijd dadelijk en daarom is het goed vooraf die kleine schetsjes te maken. Anders wordt het te wild, het werk eischt een groote kalmte en als ik aan tijd gebonden ben, bijv. als Greet [zijn vrouw] vindt dat ik vroeger thuis moet komen [dan] is het donderen want de rust is zoek.
  - Quote in a letter to nl:Paul Guermonprez, 15 July 1942; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 176

Last week we made a bike ride along cornfields with the harvest ready to be brought in. Here and there it was already brought in. Heavily loaded cars rolled back home, and it sounds so nice when the car comes after you.. ..and what a fruit tree loaded with ripening fruit. It is all full of promises and full of mild softness. As you say, it is the late-summer melancholy.. ..moreover one can weep for this dying everywhere on the fields, without any mercy.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Vorige week maakten we een fietstocht langs korenvelden met de oogst gereed om binnen gehaald te worden. Hier en daar werd ze al binnen gehaald. Zwaar beladen wagens rolden huiswaarts en wat klinkt dat gezellig wanneer zo'n wagen achter je aanrijdt. . . En wat een vruchtboomen vol beladen met het rijpende fruit. Het is alles vol beloften en vol milde zachtheid. Zooals je zegt, het is de nazomersche melancholie.. ..ook kan men wenen om dit sterven overal op de velden, zonder genade.
  - Quote in a letter (nr. 344) 30 August 1943, to August Henkels; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 187

..When I have made some drawings I see them immediately in front of my eyes, enlarged [and] in colors..
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): ..Als ik eenige teekeningen gemaakt heb zie ik ze ook direct in kleuren [en] vergroot voor me..
  - In a letter (nr. 356) to Bastiaan Kist, 9 Sept. 1943; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 176

It was a tough job [the 20 prints of his 'Chassidic Legends']; I have been working effortlessly and incessantly [during 1941-1943]. But it was fascinating and the job gave me also relaxation. Now that it is finished, I can look back on it as a part of my life. I am happy that I have been able to accomplish the work, although there will come critical comments too. You can not escape that, even if you are doing your best best.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):Het is een heel werk geweest [zijn 20 prenten van de 'Chassidische Legende']; ingespannen en zonder ophouden is er aan gewerkt [1941-1943]. Maar het was boeiend en ontspannend tevens. Nu het af is kan ik er op terugzien als een stuk van mijn leven als 't ware. Ik acht mij gelukkig dat ik dit heb kunnen volbrengen, al zullen er ook wel aanmerkingen op gemaakt worden. Daaraan is niet te ontkomen, ook al doe je je beste best.
  - In a letter to August Henkels, 16 Dec. 1943; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 194

Last Sunday we made a bicycle tour of 80 km. Through the North along the edge of the province [Groningen].. ..On such a day I get again a lot of impressions which will reappear in altered forms in due time. Beautiful landscapes, nice small roads, beautiful farms, meadows with horses and cattle, birds, water and a lot of sunshine. Mills and towers and trees are breaking the lines of the flat land..
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Zondag maakten we een fietstocht van 80 km. Door het Noorden langs de rand van de provincie [Groningen].. .Op zoo’n dag doe ik weer heel wat indrukken op die te gelegener tijd omgewerkt weer tevoorschijn komen. Mooie landschappen, aardige weggetjes, prachtige boerderijen, weiden met paarden en vee, vogels, water en zonneschijn volop. Molens en torens en boomen breken de lijnen van het vlakke land..
  - In a letter to Henkels, 12 July 1944; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 18

At a given moment there comes a time that you kick off everything, the whole mess and relieved you are walking further the path. Then the temptations come: Shouldn't I do this in another way, shall I go back and start to accept that I am a fool. Then bite your teeth firmly and say to yourself: no, stupid fool, don't go back, because what you will lose is profit.
- version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Er komt dan op een gegeven ogenblik een tijd dat je alles, de hele rotzooi van je aftrapt en opgelucht de verdere weg bewandelt. Dan krijg je de verleidingen: zal ik dat toch maar niet anders doen, zal ik omkeren en gaan inzien dat ik een stommeling ben. Bijt dan maar op de tanden en zeg tegen jezelf: nee, stommeling, niet terug, wat je verliest is winst.
  - Quote of Werkman, 1940's; as cited in 'Kwartierstaat', ed. Hartog, Van der Ley and Poortinga, Archief 3, Gebroeders & Cie, Amsterdam, (transl: Fons Heijnsbroek) unpaged

Quotes about Hendrik Werkman

chronologically arranged, after date of the quotes about Hendrik Werkman

You are an unknown person in Paris, but you don't have the right to stay unknown for ever, because your work really deserves it to be appreciated by a larger public than that in Groningen.
- version in Dutch (vertaald citaat van Michel Seuphor, in het Nederlands): U bent onbekend in Parijs maar u heeft niet het recht dat altijd te willen blijven, want uw werk verdient het ruimschoots om gewaardeerd te worden door een groter publiek dan dat in Groningen.
  - Quote of M. Seuphor, in his letter 30 May 1927; SMA WA entry-number 55; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 108

[Werkman], the printer-painter.. .. who makes prints, in which the meaning of form and color comes completely into their own.. .In his prints he use the side of the hand-roller to draw with [in ink]. He is ad brake, and he makes a lot of witty raids. In this way he comes to print his 'hot printing', analogous to the current 'hot music'.
- version in original Dutch (origineel citaat van Jan Jordens, in het Nederlands): ..[Werkman], de drukker-schilder.. ..die druksels maakt, waarin de beteekenis van vorm en kleur volledig tot hun recht komen.. .In zijn druksels teekent hij met den [zij-]kant van de handrol [in inkt].. .Hij is ad rem, en legio zijn ze geestige invallen. Zo komt hij ertoe om, analoog aan de huidige 'hot music' zijn 'hot printing' te drukken..
  - Quote of Jan Jordens, voorzitter van 'De Ploeg', in his speech at the group-exhibition of 'De Ploeg' in Utrecht, 1938; as cited in 'Groninger Dagblad', 28 April 1938

Anyway, it is for sure that Hendrik [Werkman] wasn't absolutely unsuitable for businessman. As so many people he had two personalities, that of the businessman and that of the artist.
- version in original Dutch (origineel citaat van Martinus Werkman, in het Nederlands): Zeker is in ieder geval dat Hendrik niet absoluut ongeschikt was als zakenman. Hij had als zoovelen twee persoonlijkheden in zich, die van de zakenman en die van de kunstenaar.
  - Quote of Werkman's youngest brother, Martinus Werkman, in his letter to Chris K. Werkman, Jan. 1946, taken from 'Archief 3, Gebroeders & Cie'; as cited by Anneke de Vries in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015, (transl: Fons Heijnsbroek) p. 51

Werkman's fine intuition for purity in art has made him the champion of modern art who fully understood Vincent's statement in [his] letter no. 429: 'Les vrais peintres sont ceux quie ne font pas la couleur locale' (in English: The real painters are those who do not create in local colors).
- version in original Dutch (origineel citaat van Jan Wiegers, in het Nederlands): Werkman's fijne intuitie voor het zuivere in de kunst heeft hem gemaakt tot voorvechter van de moderne kunst die volledig Vincent's uitspraak begreep in brief no 429: 'Les vrais peintres sont ceux quie ne font pas la couleur locale'.
  - Quote of Jan Wiegers, in Pen en Penseel, Den Haag 1947, (Critisch Bulletin, 14 August 1947 - special publication, (transl: Fons Heijnsbroek) pp. 164-165

[Hendrik Werkman], a man with a craving for freedom manifest in his way of life, expressed in his work, who became an artist at the moment he was economically broken, deserted by everybody, considered a freak – at that moment he created a world of his own, warm, vivid and vital.
- Quote by Willem Sandberg, c. 1950's; as cited in 'Harvard Library Bulletin', 18.4, 1970; reprinted in H. N. Werkman, Typographies and Poems, (transl: Fons Heijnsbroek) pp. 2–3

Remembering the time when I met Werkman in the printing house and saw him working, the memories come back how he cut his templates for example. He used a small razor blade, broken in half and wrapped with a small piece of paper. In his hands it was almost like a pencil stump, making a sketch with it. By drawing his lines with the razor blade he cut the template at the same moment. Sometimes he made a drawing beforehand, but usually he cut directly – and he did very skillfully.
- version in original Dutch (origineel citaat van Ate Zuidhoff, in het Nederlands):Terugdenkend aan de periode dat ik Werkman in de drukkerij ontmoette en bezig zag, komen de herinneringen weer naar boven hoe hij bijvoorbeeld sjablonen sneed. Hij gebruikte daarvoor een klein scheermesje, in tweeën gebroken en met een stukje papier omwikkeld. Het was in zijn handen als een potloodstompje waarmee je een schets maakt; zo, lijnen trekkend, sneed hij de sjabloon. Er werd ook weleens voorgetekend met potlood, maar meestal sneed hij direct en dat deed hij met grote vaardigheid.
  - Quote of Ate Zuithoff, in his later report about the printing-process by his friend Werkman; in Hendrik Werkman en de nl:De Blauwe Schuit (uitgeverij), Ate Zuithoff; publisher, Swertz, Utrecht 1995 (transl: Fons Heijnsbroek) - ISBN13 9789075481020, p. 29

Since Werkman's death an awareness of his relevance to contemporary graphic design has steadily emerged, and his work has lost nothing of its richness, spirit and optimism.
- Quote of Alston W. Purvis, in H.N. Werkman, Yale University Press, New Haven 2004, (transl: Fons Heijnsbroek) p. 26

External links

Wikipedia

Wikipedia has an article about:

Hendrik Nicolaas Werkman

Commons

Wikimedia Commons has media related to:

Hendrik Werkman

text 'Hendrik Nicolaas Werkman and the Werk (Work)-mania, in the British Library', by Anna E.C. Simoni, pp. 70-88
Werkman Archive of Groningen Museum - many text sources about Werkman, but most are in Dutch!
many images of the works of Werkman, arranged after his used techniques
all pictures of Werkman's suites 'Chassidic Legends' in free download images, Royal Dutch Library, The Hague
biography facts and dates of H.W. Werkman, in the Dutch R.K.D. Archive, The Hague